Trong quá trình phát triển từ sơ sinh đến khi trưởng thành, bé cần được cung cấp đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu như: chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất. Trong đó, đạm là chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng, là một trong những yếu tố quyết định nhất trong số 50 dưỡng chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ.
Đạm ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của sự tăng trưởng và phát triển của trẻ
Đạm là dưỡng chất quan trọng bậc nhất trong 1.000 ngày đầu đời của trẻ, đóng vai trò là các đơn vị xây dựng chính cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, hình thành và thay thế tất cả các tế bào, mô… thúc đẩy sự tăng trưởng và hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.
Bên cạnh đó, chất đạm là thành phần quan trọng cấu tạo nên các kháng thể giúp cơ thể chống lại các yếu tố gây bệnh, tăng cường đáp ứng miễn dịch của trẻ, giúp bé tăng cường sức đề kháng, chống lại các mầm bệnh.
Chất đạm cũng giúp hình thành nên các loại enzym (men) và chất xúc tác sinh học giúp tiêu hóa và hấp thu tốt. Ngoài ra, chất đạm cũng góp phần quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho quá trình phát triển trí não vốn rất mạnh trong những năm đầu đời của trẻ.
Cho trẻ ăn quá nhiều đạm có thể gây béo phì
Các mẹ thường thích cho con uống sữa có hàm lượng đạm cao để tăng cân nhanh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nếu trẻ hấp thu hàm lượng đạm quá cao trong giai đoạn nhũ nhi có thể khiến bé gia tăng nguy cơ thừa cân, béo phì. Mặt khác, ăn nhiều đạm trong thời kỳ nhũ nhi còn khiến lập trình chuyển hóa sớm gây nên tình trạng tích lũy nhiều tế bào mỡ, gia tăng nguy cơ thừa cân béo phì, dậy thì sớm trước tuổi. Thậm chí, cung cấp hàm lượng đạm quá cao còn tạo nên áp lực lớn cho thận, gây tiêu hóa kém do thay đổi hệ vi sinh đường ruột. Ngoài ra, khẩu phần đạm dư thừa trong các giai đoạn phát triển quan trọng cũng liên quan đến việc tăng tỷ lệ suy giảm trí tuệ sau này trong cuộc sống, tăng tần suất mắc bệnh đái tháo đường ở trẻ em, và có thể ảnh hưởng lâu dài lên chức năng thận.
Nhu cầu đạm của trẻ luôn thay đổi ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Do đó, mẹ cần điều chỉnh hàm lượng đạm trong bữa ăn hằng ngày của trẻ để đảm bảo cho trẻ hấp thu đầy đủ theo nhu cầu, không thiếu, không thừa. Ví dụ, theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, trẻ mầm non (từ 3 – 5 tuổi) có nhu cầu đạm là 25 g/ngày, lượng đạm này tương đương với: 138,9 gam thịt bò; hoặc 131,6 gam thịt lợn; hoặc 147,1 gam cá chép; hoặc 156,3 gam trứng gà; hoặc 100 – 119 gam đậu/đỗ.
Nguồn cung cấp đạm nào là tốt nhất cho bé ở mỗi giai đoạn phát triển?
Trong 6 tháng đầu đời: Trẻ cần được bú mẹ hoàn toàn, để đảm bảo hấp thu hàm lượng và chất lượng đạm phù hợp với nhu cầu, cũng như được nhận kháng thể từ mẹ.
Từ 6 – 24 tháng tuổi: Kích thước dạ dày của bé của vẫn còn nhỏ, chưa thể tiêu hóa được lượng lớn thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng… để đáp ứng nhu cầu hàng ngày. Sữa vẫn là nguồn cung cấp đạm chính, giúp bé phát triển khỏe mạnh. Mẹ nên duy trì cho bé bú sữa mẹ đến 18 – 24 tháng. Trong trường hợp không thể tiếp tục duy trì cho bé bú mẹ, có thể lựa chọn các loại sữa có hàm lượng đạm phù hợp với lứa tuổi để dễ hấp thu, hạn chế nguy cơ thừa cân, béo phì.
Từ 24 – 36 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu cứng cáp và ăn được đa dạng các loại thực phẩm khác nhau trong giai đoạn này, đồng thời, lượng thức ăn mỗi bữa của con cũng tăng theo. Tuy nhiên, mẹ cần cân đối tỷ lệ chất đạm trong mỗi bữa ăn hàng ngày theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị. Ngoài ra, các sản phẩm dinh dưỡng công thức có chứa đạm OPTIPRO, loại đạm tối ưu có tác động toàn diện đến sự phát triển khỏe mạnh của bé, từ tiêu hóa đến miễn dịch, cũng là một sự lựa chọn để hỗ trợ tăng cường hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch cho con. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần lựa chọn các thực phẩm dễ tiêu hóa, hạn chế dầu mỡ và các thức ăn chế biến sẵn.