Lần đầu ra đảo, ghé nhà một người bạn quen, giữa mâm cơm khách khá thịnh soạn với đầy đủ các món đặc sản vùng biển như cá, tôm,…, có cả bào ngư. Vậy mà, chủ nhà lại chỉ tay vào đĩa rau xanh trông đơn sơ, hào hứng giới thiệu “nhất đảo đấy!”. So đũa gắp vài cọng rau, chấm vào chén mắm nêm đang dậy mùi thơm lựng và thưởng thức, quả thật là hương vị thấm thía khó quên. Trong đĩa rau đậm đà hương vị xứ cù lao có vị bùi, vị béo, vị đắng, vị ngọt,…, nhất là khi quện vào vị mắm nêm mặn mòi của biển.
Rau ở đây không sẵn trong vườn nhà như ở đồng bằng. Để có rổ rau tươi thết khách, từ sáng sớm chủ nhà đã lặn lội quanh triền núi thấp, cắt lấy từng cọng rau mọc giữa những kẽ đá hoang sơ còn đọng sương đêm. Rau rừng ở đảo có đủ vị rau lạ với khách đồng bằng ra thăm đảo, nhưng đặc trưng và ngon nhất phải kể đến các vị rau dớn, mã đề, sân, lủi…
Rau tươi mới cắt từ rừng về đem rửa sạch rồi đem luộc. Nước vừa sôi tới thì nhanh tay vớt rau nhúng qua nước sạch. Đây là bí quyết để rau luộc xong rồi vẫn xanh mướt mát, mát mắt và hấp dẫn. Mắm nêm ăn kèm với ra được chế biến từ các loại cá biển, phổ biến nhất là cá cơm. mắm chế biến chắt ra chén, giã một ít ớt tỏi cho vào, nhỏ vào ít nước cốt chanh và ít gia vị tùy khẩu vị mỗi người. Đây là cách chế biến món với rau rừng đơn giản nhất, nhưng mà cũng “chất” nhất.
Không riêng rẽ một món, rau rừng rửa sạch để tươi sống kèm với hải sản cuộn trong lớp bánh tráng lụa chấm mắm nêm lại trở thành gia vị đặc biệt lạ miệng với món ăn vốn quen thuộc với người dân xứ Quảng này. Để đối cách chế biến, rau rừng còn được dùng để nấu canh với tôm hay thịt băm nhuyễn cũng rất hấp dẫn và lạ miệng, dù món canh được chế biến rất đơn giản, thông thương như vẫn làm trong bữa cơm hàng ngày. Song nó đặc biệt bởi thấm thía vị rau rừng.
Không chỉ là món ngon đãi khách đến thăm nhà của người dân địa phương, rau rừng cũng được giới thiệu và luôn là “món hút khách số 1” trong thực đơn của các hàng quán phục vụ khách du lịch trên đảo. Một chủ hàng ăn ở khu vực Bãi Ông cho biết: “Không có đoàn khách nào đến quán dùng bữa mà không gọi món rau rừng. Nhiều khách còn hỏi mua mang theo về đất liền làm quà. Những tháng cao điểm của du lịch biển đảo, mỗi ngày quán tiêu thụ vài ba chục ký rau là chuyện thường”.
Chẳng cao sang, chỉ là một món ăn bình dân thôi, nhưng nói không ngoa rằng rau rừng là món sơn hào hải vị ở đảo Cù Lao Chàm. Món đặc sản có cơ hội “thưởng thức một lần là nhớ mãi này”, quyện hòa trong đó cả hương rừng, hương biển của đảo Cù Lao Chàm – một điểm đến khó bỏ qua trên bản đồ du lịch thành phố Hội An.
Khánh Hiền