Thời gian gần đây, nhiều người không tiếc tiền săn tìm loại nấm phục linh thiên về làm thuốc, chữa bệnh. Loại nấm này chỉ mọc trên cây vân sam (loài cây thuộc họ thông) và có nhiều ở vùng núi Hoàng Liên Sơn như: Lào Cai, Yên Bái…
Chị Hương, một người bán dược liệu ở Hà Nội cho biết, nấm phục linh thiên có kích thước trung bình từ 500gr-2kg/củ, cá biệt có những quả nấm “khủng” nặng từ 10-15kg. Hiện trên thị trường, giá của loại nấm khá cao, dao động từ 400 nghìn đến 1 triệu đồng/kg.
Nấm phục linh thiên có vẻ ngoài xù xì, u cục và chỉ mọc trên ngọn cây vân sam
Theo thương lái này, sở dĩ nấm phục linh thiên quý, hiếm là bởi quá trình hình thành loại nấm này rất đặc biệt. Chúng được tạo ra khi côn trùng, sâu bọ đục khoét thân cây vân sam. Loài cây này sau đó sẽ tiết ra chất nhựa để chữa lành vết thương. Từ chỗ nhựa này có thể mọc ra quả nấm phục linh thiên.
“Tuy nhiên, không phải vết thương nào trên cây cũng mọc nấm, mà có khi trong cả trăm cây vân sam mới cho ra được một vài quả nấm phục linh thiên”, chị Hương nói.
Giá của nấm phục linh thiên phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó, quả nấm càng tươi, càng lâu năm, trọng lượng lớn thì càng được trả giá cao. Trung bình với những quả nấm phục linh “khủng” nặng từ 10-15kg có thể có giá hàng chục triệu đồng, thậm chí cao hơn. Ngược lại, với những quả nấm nhỏ chỉ có giá vài trăm nghìn đồng/kg.
Củ nấm càng có trọng lượng lớn, lâu năm càng được trả giá cao
Cách đây 2 năm, cơ sở chị Hương cũng vừa bán củ nấm nặng 13kg cho một đại gia Hà Nội với giá 10 triệu đồng. Đây là củ nấm được chị mua lại của một người dân địa phương ở Lào Cai.
“Những củ nấm kích thước lớn, có tuổi đời hàng chục năm rất hiếm. Không chỉ thương lái Việt Nam mà nhiều dân buôn Trung Quốc cũng sẵn sàng trả giá cao để được sở hữu”, chị Hương nói.
Anh Vĩnh Dư, một đầu mối thu mua nấm phục linh thiên ở Lào Cai thông tin, loại nấm này thường mọc trên ngọn cây, trong rừng. Muốn hái được nấm phải là những người đi rừng giỏi, am hiểu thổ địa, đôi khi phải đi rừng nhiều ngày mới hái được.
“Càng những quả nấm già, cổ thụ lâu năm càng khó tìm. Hiện tại, chỉ những người đi rừng chuyên nghiệp, trèo giỏi mới có thể hái được loại nấm này”, anh Dư nói.
Theo Dư, khách mua loại nấm này chủ yếu là chủ các phòng khám Đông Y ở các tỉnh như: Hà Nội, Nam Định, Hải Phòng…. Nấm Phục linh thiên thường được dùng để ngâm rượu, sắc thuốc uống hoặc ăn trực tiếp.
“Người nào ốm, yếu bệnh tật, chỉ cần cắt một vài miếng nấm phục linh thiên mỏng ngậm từ từ cho đến khi tan trong miệng, ăn hàng ngày sẽ rất tốt cho sức khỏe. Hoặc có thể hãm với nước sôi uống, để tăng cường sức đề kháng. Nhiều người thậm chí còn mua loại nấm này về chữa bệnh ung thư”, thương lái này thông tin.
Chia sẻ với Pv, một đầu mối thu mua dược liệu ở Hà Nội thông tin, nếu đúng là loại nấm phục linh thiên mọc trên cây vân sam, khu vực dãy núi Hoàng Liên Sơn thì rất quý hiếm, có giá trị dược liệu cao. Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều nơi người ta hái cả những quả nấm mọc trên những cây thông cùng họ với vân sam, thậm chí nuôi cấy nấm nhân tạo, trà trộn, bán kiếm lời. Những loại nấm này có giá trị dược liệu thấp, gần như hiệu quả chữa bệnh không đáng kể.
Một củ nấm phục linh thiên nặng 14kg từng được trả giá lên tới cả trăm triệu vào năm 2016 gây xôn xao dư luận. Ảnh: Dân Việt
Một chuyên gia cho biết phục linh là loại nấm ký sinh hoặc hoại sinh trên rễ cây thông, có tên khoa học là Poria cocos Wolf, họ nấm lỗ (Polyporaceae). Theo kinh nghiệm dân gian, loại nấm này có tác dụng bồi bổ, tăng cường sức khỏe, lợi tiểu tiêu độc.
Người dân thường sử dụng trong các trường hợp người mới ốm dậy, người có sức khỏe yếu… Tuy nhiên, về tác dụng chữa bệnh ung thư như đồn thổi thì chuyên gia này cho hay cần phải có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu thêm. “Người dân trước khi mua cần tìm hiểu thật kỹ, tránh bị người bán thổi phồng công hiệu để đẩy giá lên cao”, chuyên gia này khuyến cáo.
Trong khi đó, dù sinh sống ở nơi được xem là “đại bản doanh” của nấm phục linh thiên, nhưng Lương y Phạm Trọng Hùng (Phó chủ tịch Hội Đông y, châm cứu tỉnh Lào Cai) cho biết, ông mới chỉ nghe nói đến tên gọi của loại nấm này mà cũng chưa nhìn thấy hay có nghiên cứu cụ thể nào. Hiện tại, ông cũng không sử dụng loại dược liệu này trong các bài thuốc Đông Y để chữa bệnh cho các bệnh nhân của mình.
Hà Trang