Trong giới chơi cây cảnh Việt Nam, nghệ nhân Đặng Xuân Cường có “nghệ danh” là “Cường họa sĩ” không phải là cái tên xa lạ. Không chỉ sở hữu vườn cây cảnh nghệ thuật với hàng trăm cây “độc lạ”, ông còn là cha đẻ của nhiều tác phẩm bạc tỷ, thuộc dạng “hiếm có, khó tìm” như: Mâm xôi con gà, Huyền phượng vũ, Dấu ấn thời gian… Gần đây nhất, kiệt tác sanh cổ “Nghinh phong” của ông nhận được chú ý của dư luận nhờ hình dáng độc đáo, đẹp mắt.
Theo đó, cây sanh có chiều cao khoảng 1m8, đường kính thân 26cm, bộ rễ của cây ôm trùm lấy phiến đá lũa. Cây được tạo tác vừa mang thân “siêu” biểu tượng dáng “nghinh phong”, vừa có thân hoành vươn ra tượng trưng cho dáng “chiếu thủy”.
“Một cây nhưng lại tách làm 2 thân, mỗi thân có một dáng thế khác nhau. Cây vừa có sự mạnh mẽ, lại vừa có sự mềm mại, uyển chuyển, chúng lồng ghép, bổ trợ lẫn nhau tạo nên bố cục hài hòa, lạ mắt như một tác phẩm nghệ thuật”, ông Cường nói.
Theo ông Cường, cây sanh này thuộc giống sanh Hoàng tử, của nghệ nhân Nguyễn Văn Cảnh được thừa hưởng của bố đẻ là nghệ nhân Nguyễn Văn A ở thôn Điền xá, xã Nam Điền, Nam Định. Năm 2003, trong một lần đi triển lãm Cây cảnh nghệ thuật ở Gò Đống Đa (Hà Nội), ấn tượng bởi vẻ đẹp độc đáo của cây, ông Cường ngỏ lời mua đứt.
Tuy nhiên, do đây là cây sanh có dáng lạ, tuổi đời lâu năm, lại được truyền từ đời này sang đời khác nên được gia đình nghệ nhân coi như báu vật, cuộc thương lượng mua bán vì thế cũng gặp nhiều khó khăn. “Tôi mất vài tháng thuyết phục, đi về tận nơi nhưng họ vẫn từ chối. Phải đến khi gia đình đó có việc cần đến tiền, họ mới quyết định bán”, ông Cường nhớ lại.
Thời điểm đó, ông Cường mua cây sanh cổ này với giá 11 triệu đồng. Ban đầu, cây chỉ lộ 1 thân xiêu còn thân hoành bị vùi kín dưới đất, sau khi sở hữu ông Cường đã tạo tác, chỉnh sửa theo ý tưởng của riêng mình.
“Điểm khác của cây so với trước đây, là sau khi bới đất ra tôi đã phát lộ 1 thân hoành và tận dụng làm thân vươn ra ra theo dáng chiếu thủy như hiện nay. Ngoài ra, để tạo điểm nhấn, tôi còn tạo thêm 1 cành Phóng về phía sau thân chính khiến cây vừa có bố cục chắc chắn thể hiện được sự hiên ngang, bất khuất sẵn trước phong ba bão táp nhưng vẫn rất uyển chuyển, thanh thoát. Đây chính là đặc điểm riêng mà hiếm cây cảnh nào ở Việt Nam có được”, ông Cường nói.
Trong 15 năm qua, có rất nhiều đoàn khách và giới chơi sinh vật cảnh tìm đến nhà ông Cường để tận mắt chiêm ngưỡng cây cảnh quý này. Rất nhiều người trong số đó ngỏ lời muốn mua đứt nhưng ông Cường chưa đồng ý bán.
“Năm 2011, một anh bạn cùng chơi cây cảnh nghệ thuật đã từng ngỏ lời đổi hơn 5 sào đất với giá 9 tỷ đồng để mua đứt cây sanh này song tôi không bán. Trong số những cây cảnh do tôi tạo tác, đây là một trong số ít cây, tôi tâm đắc, yêu thích nên tôi chưa có ý định chuyển nhượng cho bất cứ ai”, ông Cường nói.
Ngoài cây sanh cổ Nghinh phong, gần đây nhất ông Cường gây xôn xao dư luận bởi cuộc mua bán siêu cây “Dấu ấn thời gian”. Đây là cây sanh cổ đẹp, có giá đắt đỏ bậc nhất trong giới chơi cây. Dù không tiết lộ giá bán cụ thể, song theo nhiều người, cây có giá không dưới 8 tỷ đồng.
Thậm chí, để thuyết phục ông Cường sang nhượng, người chủ nhân mới của cây sanh cổ này còn phải đổi thêm 5 cây cảnh đẹp nhất vườn. Khi sở hữu thành công cây “Dấu ấn thời gian”, chủ nhân mới còn mời dân chơi sinh vật cảnh ở khắp mọi miền đất nước về mở tiệc linh đình.
Hà Trang – Trọng Trinh