Thư gửi Bộ trưởng Giáo dục của một người từng là hacker

Từng là hacker và cũng từng có những phút nông nổi của tuổi trẻ như Bùi Minh Trí, anh Long đã có những phân tích khá thấu đáo về hành động của Trí cũng như phản ứng của những người được xem là “bị hại” trong vụ việc này. Chúng tôi xin được trích đăng lá thư này:

“Thưa Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, 7 ngày qua, tôi đã suy nghĩ rất nhiều về câu chuyện của em Bùi Minh Trí. Tôi băn khoăn không biết mình có nên nói ra toàn bộ những gì mình biết hay không, vì tôi sợ việc làm của tôi ảnh hưởng tiêu cực đến em Trí và đi ngược lại với mong muốn của một bộ phận dư luận xã hội.

Một phần nội dung trong thư này, tôi đã viết ra từ trước, đó là lúc tôi đọc được bản báo cáo xâm nhập của admin website Bộ GD-ĐT Chử Trần Kiên trên diễn đàn Edu.net.vn. Ngày hôm nay, sau khi lá thư tâm sự của Bộ trưởng cùng lời xin lỗi của thầy Quách Tuấn Ngọc thì tôi thấy tôi cần phải nói.

Lời đầu tiên, tôi xin gửi đến ông và tất cả các Thầy, Cô giáo – những ai phải chịu đựng “nỗi đau trong ngày 20/11/2006” – một sự chia sẻ và cảm thông sâu sắc. Thú thực, khi đọc những dòng tâm sự của ông, tôi cũng thấy nhoi nhói trong tim. Tôi đã không nghĩ rằng sự việc do em Trí gây ra lại làm phiền lòng các Thầy, Cô nhiều như thế.

Trước đây tôi cũng là một hacker (hoặc tạm coi như thế). Và cũng có đôi lần, tôi chỉ dẫn cho em Trí một vài vấn đề về bảo mật, hacking. Trước, tôi coi Trí như “học trò”, sau tôi coi cậu ấy như một đứa em trai. Và hành động lần này của Trí, tôi đã thấy cậu ấy đã sai nhiều quá.

Sự việc website của Bộ GD-ĐT bị hack, tôi không nắm được chi tiết. Nhưng trong lần nói chuyện với Trí cách đây gần 1 tháng, Trí không ngần ngại cho tôi biết chính cậu ấy là tác giả của vụ xâm nhập và chủ động đưa một loạt “bằng chứng” để chứng minh là mình nói… thật! Khi ấy, tôi chỉ cảm giác rằng Trí còn quá trẻ con và không lường hết được hậu quả mà cậu ấy đã gây ra.

Trước đó không lâu, rạng sáng ngày 3/9/2006, khi trang web VnMedia.vn bị hack, tôi đã không mấy khó khăn để biết được tác giả của vụ xâm nhập là Bùi Minh Trí. Sở dĩ tôi có thể dễ dàng “điều tra” ra việc đó vì tôi nghĩ, Trí không có ý định giấu giếm tung tích của mình. Với bất cứ ai thành thạo Internet đều có thể lần ra dấu vết từ hình vẽ Quan Vân Trường và thông tin sở hữu tên miền có bài hát “Một ngày buồn” mà Trí “để lại” (Quan Vũ hay Quan Vân Trường vốn là những nickname khá “nổi tiếng”, được Trí sử dụng từ rất lâu trên diễn đàn hacker mũ trắng Việt Nam – HVAOnline.net).

Liên kết với sự việc mà Trí gây ra vào thời điểm tháng 11/2006, tôi cho rằng đây là một việc làm có chủ ý về thời gian và sự kiện (2/9 là ngày Quốc khánh, 20/11 là ngày Nhà giáo Việt Nam). Nhưng tôi thực sự tin tưởng rằng, chủ ý của Trí ở đây là muốn chứng minh lỗi bảo mật gần những thời điểm nhạy cảm để các admin buộc phải quan tâm tới, chứ cậu ấy hoàn toàn không lường hết được những hậu quả tai hại về mặt xã hội và cho cá nhân Bộ trưởng cũng như những người liên quan khác.

Có một lần, Trí nói với tôi, sở dĩ cậu ấy hack vào website của VnMedia chỉ vì “muốn những anh bên VDC mời vào làm” như cách “xin việc” mà trước đây một “hacker đàn anh” đã may mắn thực hiện thành công. Trí cũng tâm sự rằng, những admin ở bên đó biết cậu khá rành vì có những lần hai bên trao đổi qua lại với nhau về một số vấn đề bảo mật. Đó là lý do chính để Trí không cố tình giấu giếm tung tích của mình.

Sau sự việc Trí xâm nhập vào báo điện tử VnMedia, tôi có nói chuyện với Trí, sau đó phỏng vấn ông Nguyễn Tiến Anh Tuấn – người phát ngôn của VDC2 – hỏi ông xem ông có ý định mời Trí vào VDC làm công tác bảo mật hay không thì ông Tuấn nói: “Câu trả lời chắc chắn là KHÔNG. Thậm chí nếu biết đích xác lai lịch của người phá hoại, chúng tôi sẽ yêu cầu cơ quan chức năng xử lý”. Khi ấy, tôi đã suy nghĩ rất nhiều và cuối cùng quyết định hủy bài viết của mình vì sợ làm ảnh hưởng đến cá nhân em Trí. Và thực tế đã chỉ ra, đó là một sai lầm của tôi.

Cũng là webmaster cho một báo điện tử, nên tôi thấu hiểu và thông cảm sâu sắc với những bức xúc của anh Chử Trần Kiên. Tôi hình dung được công việc vất vả và tâm trạng thấp thỏm lo âu của một người làm quản trị mạng. Tôi cũng biết trách nhiệm to lớn mà thầy Quách Tuấn Ngọc phải chịu khi để xảy ra sự cố lần này. Tôi đã bất ngờ và rất thất vọng khi đọc những dòng trả lời phỏng vấn của thầy Ngọc trên báo Pháp Luật TPHCM. Nhưng sau đó, ngồi suy nghĩ lại tôi lại thấy thương thầy hơn bao giờ hết.

Tôi chưa bao giờ được tiếp xúc với thầy, cũng chưa bao giờ được thầy trực tiếp giảng dạy, nhưng từ những năm học cấp II, tôi đã say mê học vi tính với phần mềm soạn thảo văn bản BKED của thầy. Lớn lên chút nữa, tiếp xúc với lập trình, những cuốn sách mà thầy viết hay tham gia dịch thuật như “Ngôn ngữ lập trình Pascal”, “Cẩm nang lập trình hệ thống”… là niềm say mê một thời của tôi, và chắc chắn của không ít học sinh nhiều thế hệ trên khắp cả nước. Chỉ qua một bài phỏng vấn, tôi thấy dư luận không nên quá vội vã đánh giá tư cách đạo đức của một người thầy.

Thưa Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, có thể lúc này đây, ông vẫn còn đang rất buồn và nỗi đau gắn với thời điểm nhạy cảm – ngày 20/11 – của ông chưa hết nguôi ngoai. Nhưng tôi cảm kích với cách mà ông giải quyết sự việc của em Bùi Minh Trí. Cá nhân tôi biết, Trí là một học sinh có tài, một người con ngoan trong gia đình và là cậu thanh niên mang trong mình suy nghĩ của một đứa trẻ.

Cũng như bao nhiêu học sinh khác, Trí có nhiều thật nhiều ước mơ và hoài bão. Cậu ấy nhiều lần tâm sự với tôi về một dự án mà cậu ấy dự tính làm hoàn thiện để đem tham dự cuộc thi Trí tuệ Việt Nam vào năm tới, đó là một hệ thống sưu tầm, phân tích, thông báo và hướng dẫn sửa chữa các lỗi bảo mật cho những ai yêu thích bảo mật tại Việt Nam.

Qua các phương tiện thông tin đại chúng, tôi thấy nhiều người lên tiếng bảo vệ Trí, thậm chí có người đề nghị khen thưởng cho em (như trong thư Bộ trưởng đã viết). Với những gì đã biết về Trí, tôi một lần nữa khẳng định, trong việc này Trí đã sai, sai cả về việc làm lẫn động cơ. Nhưng tôi vẫn muốn mở lời xin cho Trí. Xin Bộ GD-ĐT, cá nhân ông Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân, thầy Quách Tuấn Ngọc, anh Chử Trần Kiên và nhà trường nơi Trí đang học tập hãy cho em một cơ hội sửa sai. Hãy giúp Trí biến ước mơ nâng tầm bảo mật cho các website tại Việt Nam thành hiện thực. Tôi thiết tha mong chờ điều đó.

Tôi hy vọng một ngày không xa, sẽ được thấy Trí đứng trên bục vinh danh của giải thưởng Trí tuệ Việt Nam và nhớ về những ngày này như một bài học sâu sắc mà suốt quãng đời còn lại em sẽ không quên…”

M.M (Theo Edu.net.vn)